Hazard di tempat kerja merujuk kepada sebarang situasi, keadaan, atau objek yang berpotensi mendatangkan bahaya atau kemudaratan kepada pekerja. Hazard boleh menyebabkan kecederaan, penyakit, atau kerosakan harta benda jika tidak dikendalikan dengan baik.
Hazard di tempat kerja boleh wujud dalam pelbagai bentuk dan boleh mempengaruhi kesihatan dan keselamatan pekerja secara langsung atau tidak langsung. Contohnya, lantai yang licin boleh menyebabkan pekerja tergelincir dan terjatuh, manakala pendedahan jangka panjang kepada bahan kimia berbahaya boleh menyebabkan penyakit kronik.
Majikan dan pekerja untuk mengenali punca dan memahami cara mengatasi hazard di tempat kerja supaya langkah-langkah pencegahan yang sesuai dapat dilaksanakan untuk melindungi kesihatan dan keselamatan semua orang di tempat kerja.
Hazard di Tempat Kerja (Workplace)
Ada Berapa Jenis Hazard Di Tempat Kerja?
Terdapat 5 jenis hazard utama di tempat kerja yang perlu dikenalpasti dan dikawal untuk memastikan persekitaran kerja yang selamat.
1. Hazard fizikal (contohnya bunyi bising, getaran, suhu ekstrem)
Hazard fizikal seperti bunyi bising, getaran, dan suhu ekstrem boleh menyebabkan masalah pendengaran, ketidakselesaan, dan tekanan haba kepada pekerja.
2. Hazard kimia (contohnya bahan kimia berbahaya, asap, habuk)
Hazard kimia seperti bahan kimia berbahaya, asap, dan habuk boleh menyebabkan kerengsaan kulit, masalah pernafasan, dan keracunan jika terdedah secara berlebihan.
3. Hazard biologi (contohnya virus, bakteria, kulat)
Hazard biologi seperti virus, bakteria, dan kulat boleh menyebabkan jangkitan dan penyakit berjangkit di kalangan pekerja.
4. Hazard ergonomik (contohnya postur kerja yang tidak betul, pergerakan berulang)
Hazard ergonomik seperti postur kerja yang tidak betul dan pergerakan berulang boleh menyebabkan ketegangan otot, kecederaan tekanan berulang, dan masalah muskuloskeletal.
5. Hazard psikososial (contohnya tekanan kerja, gangguan, keganasan)
Hazard psikososial seperti tekanan kerja, gangguan, dan keganasan boleh menjejaskan kesihatan mental dan kesejahteraan pekerja.
Apa Contoh Hazard Di Tempat Kerja?
Terdapat pelbagai contoh hazard yang boleh ditemui di tempat kerja, bergantung pada jenis industri dan persekitaran kerja. Salah satu contoh hazard di tempat kerja yang paling umum ialah lantai yang licin, yang boleh menyebabkan pekerja tergelincir dan terjatuh, seterusnya mengakibatkan kecederaan seperti lebam, patah tulang, atau kecederaan kepala.
Hazard yang boleh ditemui di tempat kerja bergantung pada jenis industri dan persekitaran kerja Antara contoh-contoh hazard adalah seperti berikut:
- Mesin yang tidak dilindungi dengan betul juga merupakan hazard yang ketara, kerana pekerja boleh terperangkap, terpotong, atau tersepit oleh bahagian mesin yang bergerak.
- Pendedahan kepada bahan kimia berbahaya seperti pelarut, asid, atau gas toksik boleh menyebabkan kerengsaan kulit, masalah pernafasan, dan kesan kesihatan jangka panjang.
- Pengendalian beban berat secara manual juga boleh menyebabkan kecederaan belakang, ketegangan otot, dan masalah muskuloskeletal jika teknik yang betul tidak digunakan.
- Pendedahan kepada bunyi bising yang melampau, seperti di tapak pembinaan atau kilang pembuatan, boleh menyebabkan kerosakan pendengaran dan masalah kesihatan berkaitan tekanan.
Apa Punca Hazard Di Tempat Kerja?
Hazard di tempat kerja boleh berpunca daripada 5 faktor utama seperti persekitaran tempat kerja yang tidak selamat, mesin yang rosak dan amalan kerja yang tidak selamat.
- Tempat kerja yang tidak selamat, seperti susun atur yang tidak ergonomik, pencahayaan yang tidak mencukupi, atau pengudaraan yang lemah boleh mengakibatkan hazard.
- Peralatan atau mesin yang rosak atau tidak diselenggara dengan baik juga boleh menyebabkan hazard, kerana ia boleh mengakibatkan malfungsi atau kegagalan yang tidak dijangka.
- Amalan kerja yang tidak selamat, seperti penggunaan peralatan yang tidak betul, pengendalian bahan berbahaya tanpa perlindungan yang sesuai, atau pengabaian prosedur keselamatan, juga boleh menyumbang kepada hazard di tempat kerja.
- Kekurangan latihan atau kesedaran keselamatan di kalangan pekerja boleh meningkatkan risiko kemalangan dan kecederaan, kerana pekerja mungkin tidak menyedari hazard atau cara untuk menanganinya dengan selamat.
- Kegagalan majikan untuk mematuhi peraturan dan piawaian keselamatan yang ditetapkan oleh undang-undang dan industri juga boleh menyebabkan hazard di tempat kerja.
Bagaimana Cara Mengatasi Hazard Di Tempat Kerja?
Untuk mengatasi hazard di tempat kerja, terdapat 6 langkah penting yang perlu diambil oleh majikan dan pekerja.
- Kenalpasti dan nilaikan hazard melalui pemeriksaan tempat kerja yang kerap dan menyeluruh. Ini melibatkan penelitian terhadap persekitaran kerja, peralatan, bahan, dan amalan kerja untuk mengesan sebarang potensi bahaya.
- Setelah hazard dikenalpasti, langkah seterusnya ialah melaksanakan kawalan kejuruteraan, seperti pemasangan pengadang keselamatan pada mesin, sistem pengudaraan untuk mengawal pendedahan kepada bahan kimia, atau peredam bunyi untuk mengurangkan tahap kebisingan.
- Majikan perlu menyediakan peralatan pelindung diri (PPE) yang sesuai kepada pekerja, seperti kasut keselamatan, topi keselamatan, sarung tangan, dan topeng muka, bergantung pada jenis hazard yang dihadapi.
- Latihan keselamatan dan program kesedaran juga penting untuk memastikan pekerja memahami hazard di tempat kerja mereka dan cara untuk bekerja dengan selamat. Ini termasuk latihan mengenai prosedur kecemasan, pengendalian bahan berbahaya, dan penggunaan PPE yang betul.
- Majikan perlu mewujudkan polisi dan prosedur keselamatan yang jelas dan menyeluruh dalam mengatasi hazard di tempat kerja. Polisi ini harus merangkumi aspek-aspek seperti penyenggaraan peralatan, penyimpanan dan pelabelan bahan kimia, pengurusan sisa, dan tindak balas kecemasan.
- Pantau dan kaji semula langkah-langkah kawalan secara berkala adalah penting untuk memastikan keberkesanannya dan mengenalpasti sebarang peluang penambahbaikan.
Apa Contoh Risiko Di Tempat Kerja?
Risiko di tempat kerja merujuk kepada kebarangkalian dan keterukan kemudaratan yang mungkin berlaku akibat pendedahan kepada hazard. Terdapat pelbagai contoh risiko yang dihadapi oleh pekerja seperti risiko kecederaan, risiko pendedahan kepada bahan kimia berbahaya dan risiko penggunaan mesin yang tidak selamat.
- Risiko paling utama ialah risiko kecederaan akibat terjatuh dari tempat tinggi, terutamanya dalam industri pembinaan atau penyelenggaraan. Pekerja yang terlibat dalam kerja-kerja di atas permukaan yang tinggi, seperti bumbung atau perancah, menghadapi risiko yang lebih tinggi untuk terjatuh dan mengalami kecederaan serius atau kematian.
- Risiko pendedahan kepada bahan kimia berbahaya juga merupakan kebimbangan yang signifikan di banyak tempat kerja. Pekerja yang mengendalikan atau bekerja berdekatan dengan bahan kimia seperti pelarut, asid, atau karsinogen menghadapi risiko untuk mengalami kesan kesihatan akut atau kronik, seperti luka terbakar kimia, masalah pernafasan, atau penyakit berkaitan pekerjaan seperti barah.
- Penggunaan mesin atau peralatan yang tidak selamat juga boleh mendatangkan risiko kecederaan yang besar kepada pekerja. Mesin yang tidak dilengkapi dengan peranti keselamatan yang mencukupi, seperti suis kecemasan atau pengadang, boleh menyebabkan kecederaan akibat terperangkap, terpotong, atau terhempap.
- Pekerja yang tidak menerima latihan yang mencukupi mengenai cara menggunakan peralatan dengan selamat juga menghadapi peningkatan risiko kecederaan.
- Risiko tekanan mental dan fizikal akibat beban kerja yang berlebihan atau persekitaran kerja yang tidak sihat juga perlu diambil kira. Pekerja yang terdedah kepada tekanan kerja yang berterusan, kerja syif yang panjang, atau persekitaran yang tidak ergonomik menghadapi risiko yang lebih tinggi untuk mengalami masalah kesihatan mental, seperti kemurungan atau kebimbangan, serta masalah kesihatan fizikal seperti kecederaan tekanan berulang atau penyakit kardiovaskular.
Berapa Bayaran Pampasan Kemalangan Di Tempat Kerja?
Jumlah pampasan yang diterima oleh pekerja bergantung kepada beberapa faktor, termasuk jenis dan tahap kecederaan atau hilang upaya yang dialami. Bagi kes hilang upaya kekal, seperti kehilangan anggota badan atau hilang upaya fungsi yang kekal, pekerja boleh menerima sehingga 90% daripada pendapatan bulanan mereka untuk tempoh hilang upaya tersebut. Ini bermakna jika seorang pekerja mengalami hilang upaya kekal dan tidak dapat bekerja lagi, mereka akan menerima bayaran pampasan yang berterusan berdasarkan peratusan pendapatan bulanan mereka.
Dalam kes hilang upaya sementara, di mana pekerja tidak dapat bekerja untuk sementara waktu akibat kecederaan atau penyakit berkaitan pekerjaan, mereka layak menerima bayaran pampasan sehingga dua pertiga daripada pendapatan harian mereka untuk tempoh cuti sakit yang diperlukan. Ini membantu menampung kehilangan pendapatan pekerja semasa mereka pulih daripada kecederaan atau penyakit.
Sekiranya berlaku kematian akibat kemalangan di tempat kerja, keluarga atau tanggungan si mati berhak menerima bayaran pampasan. Jumlah pampasan ini dikira berdasarkan gaji bulanan si mati dan bilangan tanggungan yang ditinggalkan. Akta Pampasan Pekerja 1952 menetapkan jumlah minimum pampasan untuk kematian, yang berjulat dari RM18,000 hingga RM23,000, bergantung pada situasi.
Walau bagaimanapun, undang-undang dan peraturan mengenai pampasan pekerja boleh berubah dari semasa ke semasa, dan kes-kes tertentu mungkin mempunyai keadaan yang unik. Pekerja dan majikan disarankan untuk merujuk kepada undang-undang dan peraturan terkini serta mendapatkan nasihat daripada pihak berkuasa buruh atau peguam yang berkelayakan.
Bayaran pampasan untuk kemalangan di tempat kerja adalah penting untuk melindungi pekerja yang mengalami kecederaan atau penyakit akibat pekerjaan mereka. Di Malaysia, sistem pampasan pekerja dikawal oleh Akta Pampasan Pekerja 1952, yang menetapkan hak dan kelayakan pekerja untuk menerima pampasan sekiranya mereka mengalami kecederaan, hilang upaya, atau kematian yang berkaitan dengan pekerjaan.
Ini untuk memastikan pemahaman yang tepat mengenai tanggungjawab majikan dan hak pekerja berkaitan dengan pampasan kemalangan di tempat kerja.